পয়াৰ ছন্দ কাক বোলে? উদাহৰণ দি বুজাই লিখা

by

পয়াৰ ছন্দ হৈছে অসমীয়া কবিতাৰ এক পৰম্পৰাগত ছন্দবন্ধ য’ত প্ৰতি চৰণত চৈধ্যটা (১৪) অক্ষৰ থাকে আৰু ই দুটাকৈ পৰ্বত বিভক্ত হয়। ইয়াৰ মূল গঠন হ’ল –

  • প্রতি চৰণত ১৪ অক্ষৰ (৮+৬ গঠনেৰে বিভক্ত)
  • দুই পৰ্ব: প্রথম পৰ্বত ৮ অক্ষৰ, দ্বিতীয় পৰ্বত ৬ অক্ষৰ
  • মিলৰ ধৰণ: দ্বিতীয় চৰণৰ শেষাক্ষৰৰ লগত চতুৰ্থ চৰণৰ শেষাক্ষৰ মিলে

পয়াৰ ছন্দৰ প্ৰকাৰ:

ক) মৌলিক পয়াৰ (১৪ অক্ষৰ):

"প্রথমে প্ৰণামো ব্ৰহ্মৰূপী সনাতন | 
সৰ্ব অৱতাৰৰ কাৰণ নাৰায়ণ ||"
  • ১ম চৰণ: “প্রথমে প্ৰণামো ব্ৰহ্মৰূপী” (৮) + “সনাতন” (৬)
  • ২য় চৰণ: “সৰ্ব অৱতাৰৰ” (৮) + “কাৰণ নাৰায়ণ” (৬)

খ) দীৰ্ঘ পয়াৰ:

ধৰণঅক্ষৰ বিন্যাসউদাহৰণ
৮+৮১৬ অক্ষৰ“হেৰা হেৰা বাটৰুৱা মৰমৰ ভাইহঁত”
৮+১০১৮ অক্ষৰ“আতমাক দেখা নাই সঁচাকৈয়ে মানুহ চকুৰে”

গ) হ্ৰস্ব পয়াৰ (১৪তকৈ কম):

"তোমাৰ গৰ্বত গৰ্বী ; 
আকলুৱা হিয়া প্ৰেমত ফুলিছে"

৩. মিলৰ ধৰণসমূহ:

ক) পৰম্পৰাগত মিল:

ক) প্রথম চৰণৰ শেষ - তৃতীয় চৰণৰ শেষ
খ) দ্বিতীয় চৰণৰ শেষ - চতুৰ্থ চৰণৰ শেষ

খ) বিকল্প মিলৰ ধৰণ:

১. স্তৱকৰ ২য় আৰু ৪ৰ্থ চৰণত মিল:

"প্ৰগতিৰ যাত্ৰী আমি। যাওঁ আগুৱাই।
লক্ষ্যময় জীৱনৰ। প্রেম বঠা ধৰি।।"

২. ১ম-৪ৰ্থ আৰু ২য়-৩য় চৰণত মিল:

"সৃষ্টিৰ আদিতে যিটো। সত্যৰ প্ৰকাশ।।
তাৰো মাথোঁ প্রতিধ্বনি। বাগৰি বাগৰি।।"

৪. বৈশিষ্ট্য:

  • লয়বদ্ধতা: ৮+৬ অক্ষৰৰ বিভাজনে সুস্পষ্ট লয় সৃষ্টি কৰে
  • গাম্ভীৰ্য: ধৰ্মীয় আৰু দাৰ্শনিক বিষয়বস্তুৰ বাবে উপযুক্ত
  • নমনীয়তা: অক্ষৰ সংখ্যা আৰু মিলৰ ধৰণত ভিন্নতা সম্ভৱ

৫. ঐতিহাসিক প্ৰসংগ:

  • মাধৱকন্দলী ৰামায়ণ: পয়াৰ ছন্দৰ earliest উদাহৰণ
  • শঙ্কৰদেৱ-মাধৱদেৱ: ভটিমা আৰু বৰগীতত ব্যাপক প্ৰয়োগ
  • আধুনিক যুগ: বিষ্ণু ৰাভা, হেম বৰুৱাৰ ৰচনাত পয়াৰ ছন্দ

৬. ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰ:

  • ধৰ্মীয় স্তোত্র
  • দাৰ্শনিক কবিতা
  • জাতীয়তাবাদী ৰচনা
  • প্ৰেমমূলক কবিতা

সাৰাংশ:
পয়াৰ ছন্দ হৈছে অসমীয়া সাহিত্যৰ এক সুপৰিচিত ছন্দবন্ধ যি ইয়াৰ ৮+৬ অক্ষৰৰ গঠন আৰু বিশেষ মিলৰ ধৰণৰ দ্বাৰা পৰিচিত। ইয়াৰ দীৰ্ঘ আৰু হ্ৰস্ব ৰূপে বিভিন্ন সাহিত্যিক প্ৰয়োজন পূৰণ কৰে। শঙ্কৰদেৱৰ পৰা আধুনিক কবিলৈ এই ছন্দে অসমীয়া কবিতাক এক সুকীয়া শৈল্পিক ৰূপ দান কৰিছে।